Levensverzekering: een essentieel onderdeel van financiële en vermogensplanning
Levensverzekeringen worden vaak geïntegreerd in een vermogensstrategie. Een kort overzicht van de belangrijkste voordelen.
Door Grégory Homans, beherend vennoot van het advocatenkantoor Dekeyser & associés
Maximaliseren van het financieel rendement
Het gebruik van een levensverzekeringspolis maakt het mogelijk de rentabiliteit van financiële activa te verhogen door de belastingheffing op spaargelden aanzienlijk te verlagen. Er is namelijk geen roerende voorheffing verschuldigd op de inkomsten die worden gegenereerd door de activa die in de polis zijn ondergebracht. Het is ook zo, dat de belasting op bepaalde kapitalisatiefondsen, de belasting op beursverrichtingen en, in sommige gevallen, de nieuwe belasting op effectenrekeningen niet verschuldigd zijn.
Als tegenprestatie voor deze belastingvermindering heft de fiscus een belasting van 2% op de betaling van de premies door een natuurlijke persoon die in België woont. De meeste bedrijven stemmen ermee in deze belasting voor te financieren en de terugbetaling over verschillende jaren te spreiden.
Schenken zonder controle te verliezen
Door gebruik te maken van een levensverzekering kunt u de feitelijke overdracht van uw vermogen aan de persoon van uw keuze uitstellen. Met name kunt u onder bepaalde voorwaarden vrij blijven beschikken over de in het contract gestorte activa en de daaruit voortvloeiende inkomsten, en kunt u de identiteit van de begunstigde van het contract te allen tijde wijzigen als dat nodig is. Dankzij deze flexibiliteit beantwoordt een goed gestructureerd levensverzekeringscontract aan de meeste doelstellingen inzake successieplanning.
Deze regelingen moeten met zorg worden genomengetroffen. Levensverzekeringsovereenkomsten bevinden zich op het kruispunt van het burgerlijk recht, het fiscaal recht en specifieke wetten. Oneigenlijk Verkeerdelijk gebruik kan snel leiden tot civielrechtelijke en fiscaalrechtelijke nadelen.
Vrijstelling van successierechten
Levensverzekeringscontracten kunnen zo worden afgesloten dat het verzekerde kapitaal door de begunstigden volledig vrij van successierechten wordt ontvangen. Dit voordeel maakt van de levensverzekering een alternatief voor de schenking van financiële activa bij een Belgische of buitenlandse notaris. Vanaf 15 december 2020 moeten al die giften namelijk worden geregistreerd bij de Belgische belastingdienst tegen een tarief dat in bepaalde gevallen kan oplopen tot 7%.
Bescherming van de echtgenoot
Veel echtgenoten vertrouwen op een levensverzekering om de overlevende echtgenoot te beschermen. Een manier om dit te doen is dat de echtgenoten samen een verzekeringspolis afsluiten, die pas wordt beëindigd bij het overlijden van de laatste van hen. Bij het eerste overlijden blijft de polis van kracht en wordt de langstlevende echtgenoot de enige eigenaar. Hierdoor kan de langstlevende echtgenoot beschikken over het volledige bedrag van de polis. Er is geen belasting verschuldigd bij het eerste overlijden als de polis goed is gestructureerd. De belastingautoriteiten hebben echter onlangs voor opschudding gezorgd door aan te kondigen dat bij deze gelegenheid successierechten zullen worden geheven (circulaire van 7 januari 2021). De belastingdienst is voornemens dit nieuwe standpunt met terugwerkende kracht toe te passen op ieder overlijden dat zich voordoet vanaf 1 september 2018. Dit standpunt doet met name afbreuk aan het legaliteitsbeginsel van de belasting (“geen belasting zonder wet”) en aan de terugwerkende kracht van 28 maanden. Tegen deze circulaire zijn reeds verscheidene procedures tot nietigverklaring ingeleid. Gelukkig zijn er, in afwachting van de nietigverklaring, alternatieven om de langstlevende echtgenoot te beschermen. De hervorming van het vastgoedrecht goederenrecht die dat op 1 september 2021 in werking is getreden, breidt de mogelijkheden verder uit.
Hierbij dient te worden opgemerkt dat het Waals Gewest overweegt om in de nabije toekomst een besluit goed te keuren betreffende de fiscale behandeling van zogenaamde “last-to-die” levensverzekeringscontracten (levensverzekeringscontracten met twee verzekeringsnemers). Op basis van de informatie waarover wij beschikken, zou dit decreet op 1 januari 2022 in werking moeten treden en enkele verrassingen kunnen inhouden…
Andere voordelen
De levensverzekering biedt nog andere voordelen: dankzij de levensverzekering kunnen financiële activa binnen een bepaalde limiet aan een persoon worden toegewezen, waardoor een “erfenis” kan worden vermeden; de levensverzekering maakt het mogelijk bepaalde voorwaarden van de successieplanning van een persoon veilig te stellen en de verwezenlijking ervan te vergemakkelijken (automatische betaling van een lijfrente aan de schenker, enz.); de levensverzekering kan als onderpand worden gebruikt in het kader van de aankoop van onroerend goed in België of in het buitenland (Lombardkrediet).
Al deze voordelen samen maken van de levensverzekering een echt Zwitsers zakmes voor vermogens- en financiële planning.
Grégory Homans – beherend vennoot van het advocatenkantoor Dekeyser & Associés