Nieuwe beslissing van Vlabel inzake de behandeling van oude bedingen van aanwas

Historiek

Het beding van aanwas is een veelbesproken onderwerp sinds het Vlaamse Gewest de dienst van de successierechten en bepaalde registratierechten heeft overgenomen van de FOD Financiën ingevolge de zesde staatshervorming. Sindsdien zijn er tal van standpunten en voorafgaande beslissingen verschenen omtrent dit onderwerp. Op 29 januari 2018 verscheen dan uiteindelijk standpunt nr. 17044 (gewijzigd tot huidige versie op 19 september 2018) waarin werd bepaald dat, om een geldig beding van aanwas uit te maken, de levensverwachting ‘gelijkaardig’ dient te zijn, evenals de inleg, die ‘gelijkwaardig’ moet zijn. Een verschillende levensverwachting en inleg mogen niet langer worden gecompenseerd. Vlabel geeft hiervoor als reden in het standpunt: ‘een grotere inleg vergroot de kans immers niet om de andere mede-eigenaar te overleven’.

Nieuwe voorafgaande beslissing

Aan deze historie wordt nu een gevolg gebreid in voorafgaande beslissing nr. 19013 van 19 augustus 2019, welke werd gepubliceerd op 17 september 2019. Vlabel neemt een positie in aangaande oude bedingen van aanwas die dateren van vóór standpunt nr. 17044. Tot op het moment van deze nieuwe voorafgaande beslissing gold er namelijk rechtsonzekerheid. Dit in het geval waarbij een beding van aanwas mét compensatie werd afgesloten vóór de publicatie van het standpunt waarin de compensatie niet langer werd aanvaard. In de literatuur bestaan uiteenlopende meningen over het al dan niet retroactieve (lees: terugwerkend in de tijd) karakter van het standpunt. Daarin wordt namelijk niets vermeld over het tijdstip van de inwerkingtreding.

Deze onzekerheid is nu uitgeklaard: in de betreffende voorafgaande beslissing aanvaardt Vlabel compensatie van een ongelijke levensverwachting door een verschillende inleg aangezien het beding van aanwas dateert van vóór het standpunt nr. 17044. Het is wel noodzakelijk dat verder alle geldigheidsvoorwaarden voldaan zijn.

Toekomstige beslissingen

Of Vlabel deze lijn doortrekt naar toekomstige gelijkaardige bedingen mét compensatie valt af te wachten. Een voorafgaande beslissing spreekt zich namelijk enkel uit over hoe een wetsbepaling zou worden toegepast op een bijzondere situatie of verrichting. In casu betreft het leeftijdsverschil vijf jaar tussen de echtgenoten die het beding afsloten. De vraag is of een groter verschil in leeftijd, en met als gevolg een grotere ongelijkheid qua inleg, eveneens aanvaard zal worden. Hiervoor is het wachten op een nieuwe voorafgaande beslissing of standpunt.