Dubbele erfbelasting op gemeenschappelijke gelden?

Evenwel vindt in de praktijk de verdeling vaak niet plaats. De gelden blijven meestal op de rekening staan en worden op naam van de langstlevende gezet. De langstlevende bezit immers de ene helft van de gelden in volle eigendom en de andere helft in vruchtgebruik. Dit kan tot gevolg hebben dat er vermenging van beide helften plaatsvindt waardoor de gelden die bij het eerste overlijden werden aangegeven niet meer individualiseerbaar zijn. Indien vervolgens de langstlevende komt te overlijden, valt de rekening voor zijn geheel in de nalatenschap als gevolg van de vermenging en wordt het geheel aan erfbelasting onderworpen. Nochtans werd er reeds erfbelasting geheven op de helft (nl. bij het eerste overlijden). Dit betekent dus dat de helft van de gemeenschappelijke gelden dubbel belast wordt wanneer de gelden niet verdeeld werden.

De erfgenamen kunnen bij het tweede overlijden evenwel aantonen dat zij reeds op de helft belast werden en dat de gelden nog niet verdeeld werden. In het uitzonderlijke geval dat de gelden nog individualiseerbaar zijn, kunnen zij een zakelijke vordering tot revindicatie instellen waardoor de nalatenschap van de langstlevende verminderd kan worden met de helft. Wanneer de gelden vermengd zijn, is deze zakenrechtelijke vordering niet meer mogelijk, tenzij er nog voldoende gelden in de nalatenschap zijn én het tweede overlijden plaatsvindt na 1 september 2021. In alle andere gevallen van vermenging hebben de erfgenamen slechts de mogelijkheid om een persoonlijke vordering (op grond van artikel 587 B.W.) in te stellen op de nalatenschap. Daarvoor dienen zij bij het tweede overlijden in de aangifte van de nalatenschap een schuld van de langstlevende als passief op te nemen om de reeds belaste helft te laten verrekenen.

Het hof van beroep te Gent heeft in een arrest van 30 maart 2021 beslist dat de Vlaamse belastingdienst (Vlabel) rekening dient te houden met de niet-verdeling van de gemeenschappelijke gelden waardoor er geen dubbele belasting meer kan optreden. Vlabel heeft dit in een recent standpunt bevestigd. Men zal dus voortaan niet meer dubbel belast worden op de helft van de gemeenschappelijke gelden.

Aarzel niet ons te contacteren bij verdere vragen.

Sofie Ceulemans – Juriste bij Pareto NV