Successieplanning en fiscaliteit: optimaliseer uw nalatenschap

De fiscaliteit van de nalatenschap in België

Bij een overlijden moeten de erfgenamen successierechten betalen. De tarieven verschillen naargelang de woonplaats van de overledene en de graad van verwantschap met de begunstigden:

• In rechte lijn (partner, kinderen) kunnen de progressieve tarieven oplopen tot 27% in Vlaanderen, 30% in Wallonië en in Brussel.
• Tussen broers en zussen kunnen de tarieven oplopen tot 55% in Vlaanderen, 65% in Wallonië en in Brussel.
• Tussen “vreemden” zelfs tot 55% in Vlaanderen en tot 80% in Wallonië en in Brussel.

Deze hoge bedragen kunnen de waarde die u nalaat aan de volgende generatie aanzienlijk verminderen.

De fiscaliteit van schenkingen

Een geregistreerde schenking is vaak veel voordeliger dan erven:

• Voor roerende goederen (geld, effecten, levensverzekering…) bedraagt de schenkbelasting 3% in rechte lijn en tussen partners, en 7% voor anderen in Vlaanderen. In Wallonië en Brussel bedraagt dit 3,3% in rechte lijn en 5,5% voor anderen. In bepaalde gevallen zijn zelfs schenkingen aan 0% mogelijk in de drie gewesten.
• Voor onroerende goederen wordt de schenkbelasting berekend op de marktwaarde op de dag van de schenking, volgens een progressieve schaal van 3% tot 27% in rechte lijn.

Door bij leven te schenken, vooral voor roerende goederen, kunt u de fiscale druk sterk verminderen.

Het voordeel van schenken ten opzichte van erven

Schenken biedt meerdere voordelen:

• U kunt de overdracht vooraf plannen en vermijden dat het volledige vermogen belast wordt aan de hoogste tarieven bij uw overlijden.
• U kunt schenken in schijven of gespreid in de tijd, aangepast aan uw persoonlijke behoeften.

Met andere woorden: het is beter uw successieplanning te organiseren dan ze te ondergaan.

Controle behouden over een schenking

Schenken betekent niet dat u alles moet loslaten. Schenkingen, zowel roerend als onroerend, kunnen voorzien worden van clausules en modaliteiten om de schenker te beschermen:

• Voorbehoud van vruchtgebruik: u schenkt de blote eigendom, maar behoudt het recht om in het pand te wonen of de huur te innen.
• Last van lijfrente: zorgt voor een regelmatig inkomen voor de schenker, zelfs na de schenking. Via instrumenten zoals een maatschap of levensverzekering kan de schenking “gezekerd” worden en de uitvoering van de lijfrente gewaarborgd blijven.
• Specifieke clausules (terugkeerbeding, verbod om te verkopen, herinvesteringsplicht…) laten toe de relatie tussen schenker en begiftigde te regelen.

Zo creëert u een evenwicht tussen vrijgevigheid en veiligheid.

Meer dan een fiscaal instrument

Successieplanning is niet enkel een kwestie van fiscaliteit. Ze dient ook om:

• De partner te beschermen,
• De gelijkheid tussen de kinderen te bewaren,
• Familiale conflicten te vermijden,
• Waarden door te geven en de toekomst sereen te organiseren.

Het belang van persoonlijk advies

Elke familie is anders. De verhouding tussen roerend en onroerend vermogen, de gezinssituatie en de persoonlijke doelstellingen (zekerheid, evenwicht, fiscaliteit) bepalen welke keuzes het meest aangewezen zijn: huwelijkscontract, schenkingen, testament, levensverzekering…

Professionele begeleiding in successieplanning helpt u een strategie op maat te ontwikkelen die zowel fiscaal optimaal als menselijk evenwichtig is.