Aangifte van nalatenschap: de belangrijkste stappen
Heeft u onlangs een dierbare verloren? Een van de administratieve formaliteiten die u als erfgenaam moet vervullen, is het indienen van een aangifte van nalatenschap bij de overheid.
Deze aangifte moet het volledige vermogen van de overledene op de dag van overlijden bevatten. Op basis hiervan worden vervolgens de successierechten berekend.
Wie moet een aangifte van nalatenschap indienen en binnen welke termijn?
De wettelijke erfgenamen, bij gebrek aan een testament, en/of de universele legatarissen, indien de overledene een testament had opgesteld, zijn verplicht om de aangifte van nalatenschap binnen vier maanden na het overlijden in te dienen bij het bevoegde registratiekantoor. Deze termijn wordt verlengd tot vijf maanden indien het overlijden plaatsvond in een ander Europees land, en tot zes maanden indien het overlijden plaatsvond buiten Europa. Bij vertraging worden administratieve boetes opgelegd.
Welke informatie moet erin staan?
De aangifte van nalatenschap bevat onder meer de identiteit en de burgerlijke staat van de overledene, alle erfgenamen of legatarissen en hun rechten in de nalatenschap, de bezittingen van de overledene op de dag van overlijden en zijn schulden. Al deze bezittingen vormen samen de nalatenschap, waarop de successierechten worden berekend. Opgemerkt moet worden dat bepaalde activa uit het vermogen van de overledene fictief in deze nalatenschap worden opgenomen. Dit geldt met name voor niet-geregistreerde schenkingen die in de vijf jaar voorafgaand aan het overlijden zijn gedaan (de Brussels Hoofdstedelijke Regio zal binnenkort worden afgestemd op de andere gewesten) en die zullen worden belast met successierechten ten laste van de begunstigden.
Waardering van goederen
Wat de waardering van goederen betreft, zijn banken en verzekeringsmaatschappijen verplicht om een gedetailleerd overzicht te verstrekken van de activa die de overledene op de dag van overlijden in bezit had, waardoor er geen ruimte is voor interpretatie. Wanneer het vermogen echter onroerend goed omvat, moet de verkoopwaarde van dit onroerend goed op de dag van overlijden worden vermeld. Deze waarde komt overeen met het bedrag waarvoor het onroerend goed onder normale marktomstandigheden zou worden verkocht.
Om ervoor te zorgen dat het bedrag dat u in de aangifte van nalatenschap opgeeft zo goed mogelijk overeenkomt met de verkoopwaarde van het onroerend goed, is het raadzaam om deskundigen in te schakelen.
Administratieve formaliteiten
De aangifte van nalatenschap moet worden ingediend bij het bevoegde kantoor, dat wordt bepaald op basis van de fiscale woonplaats van de overledene, rekening houdend met de plaats waar hij de laatste vijf jaar het langst heeft gewoond. De aangifte moet vergezeld gaan van alle vereiste bijlagen, zoals bewijsstukken van de passiva. De aangifte kan online worden ingediend via de website Myminfin of, voor nalatenschappen waarvoor Vlaanderen bevoegd is, via de website van de Vlaamse Belastingdienst.
Fiscale gevolgen
Successierechten zijn een geregionaliseerde aangelegenheid, de fiscale regels variëren naargelang de bevoegde regio. Elke regio past zijn eigen tarieven toe, waarbij rekening wordt gehouden met de verwantschap tussen de erfgenaam en de overledene en met het netto-aandeel dat wordt ontvangen. De tarieven zijn progressief en kunnen oplopen tot 30% voor erfgenamen in rechte lijn en tot 80% voor personen zonder verwantschap.
Vrijstellingen en verminderingen
Er moet op gewezen worden dat de wetgeving bepaalde vrijstellingen en verminderingen voorziet. Zo kunnen bepaalde erfgenamen onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor een vrijstelling of vermindering van de successierechten op de gezinswoning, wat leidt tot een aanzienlijke vermindering van de successierechten.
Conclusie
De aangifte van nalatenschap is een procedure die niet lichtvaardig moet worden genomen. Een verkeerde beoordeling, een fout of een omissie kan belangrijke fiscale gevolgen hebben. Het is dan ook sterk aan te raden om u te laten bijstaan.
Bovendien is successieplanning een waardevol instrument om de overdracht van uw vermogen te organiseren. Het maakt het vaak mogelijk om de fiscale lasten voor de erfgenamen te verlichten, maar ook om ervoor te zorgen dat uw vermogen wordt nagelaten in overeenstemming met uw wensen.